Siz Kum Kokusunu bilir misiniz?

Veysel Şensoy’un, Yazı Dizisi

Siz kum kokusunu bilir misiniz?

Kül kokusunu da bilmiyorsunuzdur Allah bilir ya! Kızgın küllere su döktüğünüzde öfkeyle yüzünüze doğru kabardığında duyduğunuz bir koku var ya, boğuk, sıcak ama biraz mayhoş, yaktığınız odunun cinsine göre size bir rayiha salvosu yapar ya işte böyle bir şeydir kül kokusu. Analarımızın, nenelerimizin sabunun olmadığı günlerde yıkadıkları çamaşırlardır kül kokusu. Hiç gül kokusuna benzemez kül kokusu.

Siz gürgen kokusunu bilirmisiniz? 

Sabah çiğ düşmüş yaprakların ucundan inci taneleri gibi sarkmış damlaların ışıltıları ile elmas bahçesi gibi parlayan ormanın,  içinize doyasıya çektiğiniz tariflere sığmayan uçuş hafifliğindeki kokudur gürgen kokusu. Yollarda gezinirken gayri ihtiyari  kopardığınız bir yeşil ışkın parçasını dişleriniz arasına alıp,  gevelerken aldığınız ekşimtrak bir lezzet var ya, işte o anda hissettiğiniz bir serinlik kokusudur gürgen kokusu. Bahar aylarında ormanda, gövdesinden enerji fışkıran genc gürgen ağacının kabuklarını soyarak, gövdede meydana gelmiş peltemsi sıvıyı kazıyarak yediğiniz olmuştur ya işte öyle bir kokudur gürgenin kokusu. Türkülerin ezik nağmelerinin döktürdüğü gözyaşlarının kokusudur  gürgen kokusu. Yaşanmamış aşkların ve destansı yaşamların sır ortaklığının kokusudur gürgen kokusu. Adı ile özdeşleşen yörenin hasret kokusudur gürgen kokusu.

Siz çam kokusunu bilirmisiniz?

Gövdesine sevgi ile sarılamadığınız, tuttuğunuzda elinize yapışan sakızların inadını kırmak için istem dışı yaladığınızda dilinize aynı inatla yapışan kekremsi lezzetin kokusudur çam kokusu. Acımadan kökleri sökülerek ateş tutuşturmakta kullanılan çıranın  ferahlık ve sükunet veren emsalsiz reçine kokusudur çam kokusu. Rüzgar etiğinde türlü türlü oktavlar ile nağmeler üreten ıslık sesli ince yapraklarn ninnileridir çam kokusu. İğne yapraklar salınarak müzikler üretirken, buna tempo tutarcasına bir ritim içinde şakılayan kozalakların alkışlarıdır çam kokusu.

Siz çayırların kokusunu bilirmisiniz?

Bahar gelirken allı, morlu renk renk çiçeklerin bir tüy hafifliğinde salınmalarının verdiği huzurun rehavetidir çayırların kokusu. Binbir çeşit kelebek, arı ve uçan böceklere eşlik eden yürüyen böceklerin çıkardıkları kendine özgü seslerin armonisidir çayırların kokusu. Çayırlara salınmış ak, mor ve kara koyunların boyunlarına asılmış çıngırak ve zil seslerine karışan, yeni doğmuş kıvırcık tüylü, yerinde zıp-zıp zıplayarak oyunlar oynayan kuzucukların sevinç melemeleridir çayırların kokusu. El ele tutuşmuş aşıkların birbirlerine  aşk sözcükleri ternnüm ettikleri cennet bahçelerinin yansımasıdır çayırların kokusu.

Siz bahçelerin kukusunu bilirmisiniz?

Güller açmayı severmiş, zaman ise soldurmayı ya… Bir kenarda bakımsız bırakılmış, solgun gül kokusudur bahçeler. Kuşlar dallara konmayı severmiş ya; uçmak için çırpınan kanatlar ile  inatlaşmanın kokusudur bahçe kokusu. Ya bir küsülü barıştıran armudunun, ya da bir kırmızı kirazın kokusudur bahçe kokusu. Ya bir annenin ağıtlar söyeleyerek derdiği elmaların, ya da bir genç kızın aşk şarkıları mırıldanarak topladığı fındık kokusudur bahçe kokusu. Ana kokusudur bahçe kokusu.

Siz kar kokusunu bilirmisiniz?

Kül rengi gökyüzünün içinizi daralttığı bir anda,  ısırgan otu gibi yüzünüze şakılayan keskin soğuğun duygusuzluğudur kar kokusu. Bir anda güneşin gülümsemesi ile, gecenin ayazında dona çekmiş karın üstünde üşüdüklerini bile anlamadan kızak kayan çocukların neşeleridir kar kokusu.Bazen boğucu bir tipi, bazen hırçın bir esirgin, bazen de yumuşak bir kendini salıvermiş ılımanlığın yumuşaklığıdır kar kokusu. Güneşe yön olan  yol ve dere kenarlarında kardelen çiçeklerinin mücdeciliğidir kar kokusu. Agustos ayında sıcaktan bunalırken, yüksek tepe üstlerinde erimeden duran ve uzaktan bakarak içimize doğru akan serinlik hissidir kar kokusu. Yar kokusuna hiç benzemez kar kokusu.

Siz Akkuş kokusunu bilirmisiniz?

Bir cumartesi günü, birden bire bahar gelmişçesine coşan tabiat gibi, insanların akın akın coşku ve neşe ile  doldurduğu bir kasabanın kokusudur Akkuş kokusu. Çocukluklarda heybe kokusu sinmiş şeer ekmeği kokusudur Akkuş kokusu. Her cumartesi, onlarca köyden, doğudan, batıdan, kuzeyden, güneyden koşup gelen insanların hac yeri kokusudur Akkuş kokusu. En uzakların birleştiği, kaynaştığı, tanışıp biliştiği merhabalaştığı ve bir sonraki cumartesindeki dostluğun gülümseyişidir Akkuş kokusu. Ayrılıklar kolay olsun diye yapılan geniş düz ve uzun yolların kokusudur Akkuş kokusu. Sadece yayaların yürüdüğü kırmızı tuğla döşenmiş ve kenarlara fener görünüşlü lambalarla aydınlatılmış, yeşilliklerle süslenmiş caddenin kokusudur Akkuş kokusu. Argan tepesineden aşağı kartal gibi süzülen teleferiklerin kanat çırparcasına süzülüşlerinin kokusudur. Gürgenlerin kokusudur Akkuş kokusu. Çamların kokusudur akkuş kokusu. Çayırların kokusudur Akkuş kokusu. Bahçelerin kokusudur akkuş kokusu. Karların kokusudur akkuş kokusu. Kül kokusuna hiç benzemez Akkuş kokusu.

En önemlisi sıla kokusudur akkuş kokusu.

Siz kum kokusunu bilirmisiniz?

Sarımtırak bir toz bulutu çöker tepenize. Burun deliklerinize ağır bir çamursu hava gelir nefes aldıkça. Sadece toz teneffüs ettiğinizi hissedersiniz boğulurcasına. Her yere saldırır arsızca. Kirpikleriniz bile mor bir tozla kaplanır. Saçlarınız sarışınlaşır ve yanaklarınızdaki tere yapışırak soluk, anlamsız bir sima oluşur yüzünüzde. Boğucu girdaplar oluşur, sert ve acımasızca uğultularla yalanır tepenizde. Gırtlağınızda düğüm düğüm oluşan kum mudur başka bir şey mi, duygusunun kokusudur algıladığınız. Bunalır ve boğulursunuz ve içiniz bulanır, bir de yorgun bedeninize eklenen mide krampının sancısının kokusudur kum kokusu. Ne taşa benzer, ne de toprağa bir acayip duygu salgılamasıdır kum kokusu. Başınızı iki elinizin arasına alıp, karanlıklarda baş başa kaldığınız yalnızlığınızın kokusudur kum kokusu.

Siz kum koksunu bilirmisiniz?

Gurbet kokusudur, özlem kokusudur, hasret kokusudur ve bizim kokulara hiç benzemez kum kokusu.

Veysel ŞENSOY

Katar

07.01.2008