Ve o dağlara bu sene yine kar yağmıştır! Günlerdir beklenen fındık fiyatı açıklanmış, 4 YTL fiyat hayal kırıklığı yaşatmıştır!
FINDIK GERÇEKLERİ-1
Aziz dostlar, Ramazan ayı bütün maneviyatıyla bizi kuşatmışken, Türkiye ekonomi gündemindeki bir diğer konu fındık fiyatları ve politikalarıdır. FINDIK! Hani şu Türkiye’mizin Çiftçisinin %15’ini teşkil eden, yaklaşık 450 bin ailenin üreticisi olduğu, direkt olarak 1,5 milyon insanımızın, dolaylı olarak 8 milyon kişinin geçim kaynağı olan bir bitki, yeşil altın, FINDIK! Samsun’un bir kısmının, Ordu’nun, Giresun’un ve Trabzon’un genelinin bir numaralı geçim kaynağı FINDIK! Görünüşte kolay olmasına rağmen, 1 aylık ama 1 yıla eşdeğer zahmeti olan, Karadeniz bölgesine en kıymetli, Yaratıcı hediyesi; FINDIK! İçi seni dışı beni yakar bir asude yemiş; FINDIK!
Akkuş’umuzun 15 civarında köyünde yetişen fındık, ilçemizin dışında bir olay değildir. Taşlıdere’de Belediye’nin kendine ait binayı, Ziraat Odasına vererek, TMO’ya bağlı fındık alım deposunun açılmasıyla Akkuş, fındık olayının içine girmiştir. Akkuş’un fındık yetiştirmeyen kısmı yani 2/3’ü fındıkla dolaylı yönden bağlıdır, fındık mevsiminde fındık yetiştiren Tekkiraz, Ünye, Fatsa, Terme gibi yerlere giderek 15-20 gün çalışıp, nafakasını doğrultmaya çalışır. Kısacası fındıktan Akkuş halkının %80’inin direkt ya da doğrudan kazandığı ekmeği vardır. Ancak Akkuş’ta halen yaygın fakat doğru olmayan bir kanaat vardır ki, o da şudur: fındıkçı kesimler zengin kesimlerdir, fındıkçı köylülerde yani sahil kesimleri de zengin köylülerdir!(Tatillerini Antalya’da yaparlar, yatları-katları vardır; tabii şaka..) son derece yanlış bir kanaattir!!
Bugün fındığın ekim-dikim, gübreleme, ilaçlama (alfaoksin v.s.), bahçeleme, işçi (yevmiye, yol, yatak yahut yemek) masraflarıyla kilo başına maliyeti 3 YTL’dir! Bunu anne tarafı fındıkçı olan, fındıkta 5 sene Terme, Fatsa, Perşembe taraflarında amelelik yapmış biri olarak biliyor ve söylüyorum. Tabii bunu, bizim Akkuş’un fındıkçı olmayan fakat fındıkta amelelik yapan kesimi de bilmez, o aldığı hazır yevmiyeye bakar; o zanneder ki fındıkçı para üstünde yatan Köy Ağasıdır, bilmez o Fındıkçı o yevmiyeyi hangi kişiden rica-minnet borç aldığını, ya da bilmem hangi fındık tüccarından fındığına karşı avans-rehin olarak aldığını…Halbuki fındıkçının belki gübre, ilaç borcu halen durmakta, markete ve mağazaya borçlu kalmaktadır, üstelik eline bakan çol-çocuğu, evde evlenecek oğlu-uşağı yada kızı vardır; herkes fındıktan gelecek paraya bakmaktadır, eğer işler yolunda gider, fındıkçının parası kalırsa belki arabası varsa değiştirir yada bir araba alır, eşya değiştirir, zaten o para cepte durmaz, 6-7 ayda tükenir, bu arada fındıkçı iyi olursa esnaf da gülecek, alacağını alacak, işler açılacaktır…Fındıkçının elbet güvendiği dağlar vardır, peki ya o güvendiği dağlara kar yağarsa?
Ve o dağlara bu sene yine kar yağmıştır! Günlerdir beklenen fındık fiyatı açıklanmış, 4 YTL fiyat hayal kırıklığı yaşatmıştır! Niye? Çünkü; Bu ücret sadece aşağı kesimlerde ve az yetişen 1.Kalite Giresun levant-yağlı fındık içindir, çoğu bu kalitede değildir, zaten bu sene fındık çok ama randıman düşüktür; böylece fiyat baştan 3.750 fiyata inmiştir, artı TMO’ne kayıtlı olacaksın, kesinti vardır, teslim sırası ve işkence, işlemler vardır neticede ele geçen para 3.250-3.500 YTL’dir, peki fındık tüccarına borçlu olan tüccarın fiyatı olan 2.500-2.750’den vermek zorundaysa ne yapacaktır? Maliyet 3YTL, hesap ortada..peki şimdi ne olacaktır?
Kendisi (benimde 1.5 yıl görev yaptığım) Diyarbakırlı olan Sayın Tarım Bakanı Eker, kameraların karşısında fındığın maliyetini 2 YTL olarak neye göre açıklıyor! Acaba kendisi fındıktan ne kadar anlar, yada kulağına kimler bunu fısıldamıştır? Fındığı her zaman ucuza kapmak isteyen açıkgöz ihracatçılar fısıldamış olmasın?..Aziz dostlar, fındık Türkiye’nin Milli Tarım ürünüdür, bu fiyat diyelim ki yeterli olsa bile, zamanlama yanlıştır! Bazı eksiklikler ve ihmal göze çarpmaktadır. Fakat hata sadece bakanlık ve siyasi iradede midir?(Haftaya devam edeceğiz.).)
Bahadır KAYIM
YABANCI KLAVYE IEL YAZIYORUM,ÖZÜR DILERIM.
BASINDAN SÖYLEYEYIM YAZIMA HEPINIZ KIZACAKSINIZ.SADECE ANLAMAYA CALISMANIZI RICA EDERIM.
DÜNYADAKI FINDIK ÜRETIMININ 75% NEDEN TÜRKIYEDE BILIYORMUSUNUZ?
1) YAGMUR ALAN COGRAFYASININ DAGLIK OLMASI, BU COGRAFYADA YASAYAN INSALARIN METREKAREYE GÖRE AZ OLMASI VE BUNUN YANINDA UCUZ IS GÜCÜ.BURADA YASAYAN INSANLARIN TEK GECIMININ FINDIK OLMAMASI
2)FINDIK ÜRETIMININ UZUN SENE GEREKTIRMESI
3)TÜRKIYENIN IYI POLITIKA YÜRÜTMESI
FINDIK FIYATI 2004 SENESINDE KILOSU 3,43$ 2005 SENESINDE DE 5,28$ OLDU. O ZAMAN NE OLDU BILIYORMUSUNUZ..ARJANTIN DE DÜZ OVALARA KILOMETREKARELERCE FINDIK DIKILDI.BURADAKI ALANIN DÜZ OLMASI VE PLANLI DIKIM OLMASINDAN DOLAYI BU FINDIKLARIN TOPLAMINI ÖZEL YAPILMIS MAKINALAR YAPACAKTILAR.
ISPANYA HEMEN FINDIGA DAHA COK DEGER VERDI. FINDIK IHTIYACI OLAN FIRMALAR NE YAPTILAR DERSINIZ? ALTERNATIV YANI FINDIKSIZ YENI ÜRÜNLERE YÖNELDILER.
TÜRKIYE FINDIK FIYATINI TEKRAR YÜKSELTSE INANIN O FINDIK SATILMAZ.KIMSE ALMAZ.
BU ARADA TÜRKIYENIN FINDIGIDA KALITELI DEGIL. ITALYAN,ISPANYOL FINDIGI IRI,ICI DOLU, COK AZ BOS CIKIYOR.
PEKI O ZAMAN NEDEN TÜRK FINDIGINI ALIYORLAR YA? UCUZ. TEK SENEBI UCUZ.
BIR ITALYAN FINDIGININ MALIYETI BIZE GÖRE 3-4 KAT DAHA FAZLA.ONUN ICIN ÜRETMIYOARLAR.
PEKI ESKIDEN FINDIK FIYATLARINDA SORUN YOKTU DA SIMDI NEDEN VAR? NEDEN KIMSE MEMNUN DEGIL?
a)KÖYDEN SEHIRE AKIM, KÖYDE GECIMINI TEMIN EDEN KÖYLÜ SIMDI SEHIRLI OLDU. YA DA SEHIRLI GIBI YASIYOR. DAHA COK ÜRETMEDEN TÜKETIYOR.ESKIDEN KENDI EKMEGINI KENDI YAPARDI.SIMDI SEHIRDEN ALIYOR. TÜKETIMI DAHA COK ARTTI.SANAYILESMENIN MOERNLIGI GETIRDIGI GIDERLER VAR.ONLARI FINDILA KARSILAMAYA CALISIYOR.
b)ÜRETIM MALIYETLERI ARTTI.
FINDIK ÜRETIMI TEMBEL ÜRETIMDIR..HEPIMIZ COK IYI BILIRIZ.6 AY YANINA VARMASAN SENI ARAYIP SORMAZ.AYNEN ELMA ARMUT AGACI GIBI SENEDE BIR DEFA ÜRÜN VERIR.ONUN ICIN ÖYLE KIMSEDE DIDINIP MAHVOLUP DERELERE YAPRAKLAR GIBI SERPILMIYORLAR.
ARKADASLAR FINDIK NE ISE YARAR? LÜTFEN YAZARMISINIZ? YAG ICIN PAHALI..CIKOLATA SANAYI?
YA BIZ KÖYÜMÜZDE ÜRETICI OLDUGUMUZ HALDE NE YAPABILIYORUZ KI FINDIKTAN ELIN ADAMI NE YAPSIN.
DAHA COK SEY YAZABILIR. COK SEY ANLATILABILINIR. AMA BIR GERCEK VAR..KÖYLÜSÜDE DEVLETIDE YANLIS POLITIKA UYGULUYORLAR. BEN HEPINIZIN ANLAYABILECEGI SEKILDE YAZMAYA GAYRET ETTIM.SAYGILARLA
Çalışıp, didinip emeğin karşılığını alabilmek elbette güzel.Ben Sn. Demirel’in bir seçim beyanında başkası ne verecekse(destekleme fiyatlarını kastederek) ben beş Lira fazlasını vereceğim diye vaatte bulunmasından sonra artık Devletin Tarım ürünleri için taban-tavan fiyatı belirlemesine karşı oldum. Oy uğruna kaliteyi özendirmeyip siz ne getirirseniz biz alırız deyip. tonlarca kalitesiz ürünü imha ettiler.Fındık Karadeniz için elzem. Hem gelir kaynağı, hem erozyonun bekçisi. Peki Adapazarı,Çarşamba,Bafra ve Terme ovalarında (bilemediğimiz daha nice yer) fındığın işi ne? Bu gün 800-900 bin ton fındık rekoltesi yerine bunun yarısı olsaydı fiatlar kendiliğinden bırakın 2-3 Lirayı 5-6 hatta 7 TLY zıplardı. Herkesin bildiği gibi Ekonominin değişmeyen kuralı olan Arz ve Talep dengesi hemen kendini göstermektedir. Öyle ise sadece fındıkta değil iç ve dış tüketim ihtiyacımızı karşılıyacak kadar üretirsek üreticinin yüzü ancak o zaman gülecektir.Yeterince ve kaliteli üretim her zaman değerini bulacaktır. Taban ve Tavan fiatları hep üretim yapısını bozuyor hemde kaliteyi düşürmektedir. İşte Devlet organları üreticiyi bu esaslara göre yönlendirmelidir. Ülkenin hangi ürüne ne kadar ihtiyacı olduğu belirlenmeli, kaliteli üretim için özendirilmeli gerekirse hangi bölgede ne yetiştirilmesi gerektiği üreticilere anlatılmalıdır. Bakınız fındık fiyatına talibin iki katı üstünde rekolte var. Devlet bunun hepsini yüksek fiyatla alacakta ne yapacak? Bu para milletin değil mi? Randımana bakınız. Üretimin %80 ni 50 randımanın altında. Olmaz böyle bir şey..Üretici birlikleri görevlerini doğru yapmalı ve yapmayanlar hesap vermelidir. Kısaca benim memleket ve herkes için arzım yeterli ve kaliteli üretim. VE MEMNUN EDİCİ BİR ÜCRET İÇİN=ARZ VE TALEP DENGESİ ŞARTTIR. HERKES HESİBINI BUNA GÖRE YAPSIN.
Merhaba
Sevgili dostlar:
Bahadir Arkadasin goruslerine katilmamak elde degil,Bizde zamaninda cok yillar findik toplamak icin ,Unye,Fatsa gibi sehirlerimizde 10-20 gun findik topladik, pesin paramizida isimiz bitince aldik ve evimize donduk. Ama findik ureticisi bize ve diger masraflari icin bu parayi nerde buldu sormadik..
Yillar sonra yurt disina geldik ve 28 yildirda Hollandada yasamaya devam ediyoruz. Yurt icinde yasayan insanlarimiz bazi seyleri objektif olarak goremiyorlar. Nicin surekli bir seyin yaninda ve icinde olan kisininde bunu gormesi zaten mumkun degil bizde oyle idik..Vatanindan uzakda ve senede bir kac ulke gezen biri olarak bazi seylere daha objektif yaklasmayida ogrenmek mecburiyetindeyiz.
Findikda verilen fiat illaki cok azdir.Onceki senelerde fiskobirlik fiatlari belirlerken simdi bunu devlet belirlemektedir. Nicin bu boyle olmustur.
Fiskobirlik ozel bir kurum ve yonetimi findik ureticileri tarafindan secildiginden,Yonetimdeki kisiler kendi koltuklarini koruya bilmek ve ureticiye sirin gorune bilmek icin bunu yillarca boyle yaptilar. 7-8 ytl fiat verdiler ama 3-4 ytl ye satmak mecburiyetinde kaldilar bunun nedeni neydi. Dunyada arz talep olayi diye bir olay var. Biz dunyada ihtiyac olan findigin %70 ine yakinini tr olarak uretiyoruz dogrudur.Ama son senelerde uretim yapan baska ulkeleri goz ardi ediyoruz. Su sekilde bir Ornek verirsek Dunyada uretilen toplam findik ton olarak 1500 ton,ihtiyac olan 1000 ton, yani 500 ton ihtiyac fazlasi bir uretim var. Bunun icin ne yapmak gerekir iste isin puf noktasida budur. Fiatlarin bu kadar dusuk verilmesinin nedeni budur. Ya siz baska ulkelerle rekabet edecek fiati vereceksiniz yada findiginizi denize dokeceksiniz. Bunun icin Turkiyedeki ureticilerin veya fisko birligin yapmasi gereken nedir. Avrupada buna su sekilde cozum bulmuslar. Hollandadan ornek verirsek. Adamlar bakanliklari dahi heryere esit istihdam ve kalabaligi onlemek icin ayri ayri illere kurmuslar. Bizde hersey Ankaradadir. Ama bu bakanliklar ayri ayri illerde olsa istihdamda dagilmis ve yigilma olmiyacagi gibi,Herkes rahat hareket etme imkanina sahip olmus olacak..
Ciftcilik ve Uretimde Her bolgeye gore ayrilmis durumdadir. Hayvancilik genelde her tarafda olmasina karsilik belirli bir oranin uzerine cikilmamaktadir. Diger uretimi yapilan urunler icin her bolgeye bir istihdam alani saglanmistir yani siz pancar icin ayrilan bolgenin disinda bir yerde uretim yapamazsiniz. Findik icin kuzey ayrilmissa guneyde gidip findik uretimi yapamassiniz.Burda sunu su sekilde dusune biliriz. Turkiyenin findik uretimi yapilan bolgesi veya illeri neresidir Dogu Karadeniz o zaman Bati karadenizde bu uretimi yapamazsiniz, Simdiki durum nedir. Bati karadenizde Duzce ve civari son yillarda asil surekli yaptiklari isi birakip findik uretciligine baslamislardir. Iste bunun bir devlet politikasi haline getirilip. Her bolgenin uretecegi urunu belirlemesi ve kimse kimsenin alanina girmemesi gerekirki paylasiminda esit olmasi icin. Iste butun sorun burdan kaynaklanmaktadir. Burda Ureticilerin ve Fiskobirligin yapmasi gereken politikacilar uzerinde baski olusturup
bunu devlet politikasi haline getirmeleri ve kontrol mekanizmasinin olusturulmasidir. Yoksa bu sene 1000 ton findik uretilmis gelecek sene bu oran 1200 tona cikacaktir ve bu sene 4 ytl verilen fiat 3-3.5 ytl ye inecektir. Yukardada belirtigim gibi bunun uretimini yapan sadece Turkiye degildir. Basta Cin olmak uzere,Tayvan, Brezilya, Endonezya, gibi sanayi sektorunun az oldugu veya Toprak alanlarinin genis iscilik maliyetlerinin ucuz oldugu bolgelerde insanlari devlet bu gibi uretimler icin desteklemekte ve ozendirmektedir..
Bunuda su sekilde aciklimakda fayda olacagi kanisindayim, Kizim 2 senedir Avrupanin en cok Findik, Fistik alimi yapan bir firmasinda calismaktadir. Bu tur urunler icin kurulan borsayi gunluk takip etmekteler ve hangi ulkede daha ucuz bulursalar ordan alim yapmaktalar.
Son soz sunu belirteyimki: Bu sekilde giderse ve Turkiye burda ureticilerini kollayacak politika ve Kanunlari cikarmassa 5 sene sonra findik fiatlari 2-2.5 ytl olacagi kesindir.Cunki Bu zaman zarfinda diger ulkeler Turkiye ile basa bas Findikda yarisiyor olacaklardir.
Selamlarimla